Trong quá trình vận hành doanh nghiệp, không ít nhà quản lý từng gặp phải tình trạng nhiều người cùng làm một việc hoặc không ai thực sự chịu trách nhiệm cuối cùng dẫn đến lãng phí nguồn lực, chậm tiến độ mất kiểm soát toàn cục. Hiện tượng đó được gọi là chồng chéo công việc, một “điểm mù” trong quản trị nội bộ mà nếu không được nhận diện xử lý đúng cách sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất chung của cả tổ chức.
Bài viết này Lạc Việt sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ chồng chéo công việc là gì, nguyên nhân sâu xa từ đâu, và quan trọng nhất là giải pháp xử lý ngăn ngừa. Nếu bạn đang đối mặt với sự thiếu minh bạch trong giao việc hoặc muốn xây dựng một nền tảng vận hành rõ ràng, hiệu quả hơn, thì nội dung sau đây sẽ là kim chỉ nam thực tiễn cho quá trình cải tổ quản trị nội bộ.
1. Chồng chéo công việc là gì?
1.1 Hiểu như thế nào?
Chồng chéo công việc là tình trạng trong đó hai hoặc nhiều nhân sự, bộ phận cùng thực hiện một nhiệm vụ giống nhau hoặc có phạm vi trách nhiệm bị trùng lặp, không rõ ràng. Đây là hệ quả của việc phân công nhiệm vụ không rõ ràng, quy trình vận hành thiếu chuẩn hóa hoặc thiếu công cụ hỗ trợ điều phối công việc.
Ví dụ thực tế: Trong một doanh nghiệp sản xuất, bộ phận Kế hoạch sản xuất và bộ phận Mua hàng đều đồng thời thực hiện việc liên hệ với nhà cung cấp nguyên liệu. Do không có sự phân công vai trò cụ thể, cùng một hợp đồng được gửi đi hai lần gây bối rối cho đối tác ảnh hưởng đến hình ảnh chuyên nghiệp của doanh nghiệp.
Tình trạng này không chỉ gây lãng phí thời gian, chi phí mà còn làm giảm hiệu quả phối hợp, tạo ra xung đột nội bộ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất làm việc chung.
Phân biệt với các khái niệm liên quan:
- Trùng lặp nhiệm vụ: là hiện tượng nhiều người làm cùng một công việc, nhưng ở đây nguyên nhân chủ yếu là do thiếu thông tin chứ không phải do quy trình sai.
- Giao việc không rõ ràng: liên quan đến việc mô tả công việc hoặc chỉ đạo không đủ chi tiết, khiến người được giao không biết phải làm gì hoặc làm đến đâu.
Trong khi đó, chồng chéo công việc là tình trạng kéo dài, mang tính hệ thống, thường bắt nguồn từ cơ cấu tổ chức, mô hình quản lý hoặc quy trình phối hợp giữa các phòng ban.
1.2 Dấu hiệu nhận biết tình trạng chồng chéo công việc
Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến mà doanh nghiệp có thể dễ dàng nhận thấy khi gặp vấn đề này:
- Nhiều người cùng xử lý một nhiệm vụ mà không biết nhau đang làm: Ví dụ: Bộ phận Marketing chạy chiến dịch khảo sát khách hàng, đồng thời bộ phận CSKH cũng gửi form khảo sát tương tự kết quả là khách hàng bị làm phiền, dữ liệu bị phân mảnh.
- Xung đột vai trò hoặc tranh chấp trách nhiệm: Các phòng ban thường xuyên “đùn đẩy” nhau khi xảy ra sự cố, không ai rõ ai là người chịu trách nhiệm chính. Đây là biểu hiện của việc không có định nghĩa vai trò rõ ràng theo quy trình.
- Quy trình vận hành không minh bạch, thiếu hệ thống ghi nhận nhiệm vụ: Thông tin giao việc chủ yếu qua email, chat nội bộ, ghi chú cá nhân. Khi xảy ra sự cố, không thể truy vết được ai là người phụ trách, dẫn đến xử lý chậm hoặc bỏ sót.
- Tỷ lệ trùng lặp tác vụ hoặc sai sót do thiếu phối hợp cao: Theo khảo sát của Asana năm 2023, có tới 13% thời gian làm việc của nhân viên văn phòng bị lãng phí cho các công việc bị lặp lại hoặc không cần thiết, phần lớn bắt nguồn từ sự chồng chéo vai trò và thiếu hệ thống quản lý nhiệm vụ rõ ràng.
- Thiếu công cụ để điều phối, theo dõi công việc: Doanh nghiệp vẫn quản lý công việc thủ công bằng bảng Excel, email hoặc các công cụ rời rạc, không có hệ thống phân quyền, báo cáo hoặc cảnh báo trùng lặp nhiệm vụ.
Tóm lại, chồng chéo công việc không đơn thuần là sự vô tình “làm trùng” nhau mà là biểu hiện của một lỗ hổng trong quản trị doanh nghiệp. Việc nhận diện sớm và có giải pháp khắc phục sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, tối ưu nhân sự góp phần gia tăng hiệu quả phối hợp nội bộ.
2. Nguyên nhân khiến công việc bị chồng chéo trong doanh nghiệp
Việc nhận diện đúng nguyên nhân giúp nhà quản lý không chỉ “dập lửa” khi sự vụ xảy ra mà còn xây dựng nền tảng quản trị bền vững và chủ động. Dưới đây là bốn nhóm nguyên nhân phổ biến.
2.1 Cơ cấu tổ chức rối rắm, thiếu phân quyền rõ ràng
Một trong những nguyên nhân gốc rễ dẫn đến chồng chéo công việc là thiết kế cơ cấu tổ chức không khoa học. Khi vai trò giữa các phòng ban, cá nhân không được phân định rõ ràng, rất dễ xảy ra tình trạng “vùng xám” – nơi không ai biết ai là người có trách nhiệm chính.
Ví dụ, trong các doanh nghiệp theo mô hình truyền thống, bộ phận Marketing và Kinh doanh thường có điểm giao nhau trong việc làm việc với khách hàng. Nếu không có sự phân định rõ ràng ai làm gì, rất dễ xảy ra xung đột trong xử lý thông tin, tiếp cận khách hàng, thậm chí là đưa ra các thông điệp không thống nhất.
2.2 Quy trình làm việc không chuẩn hóa
Ngay cả khi cơ cấu tổ chức đã được xây dựng bài bản, quy trình làm việc thiếu chuẩn hóa cũng là “mảnh đất màu mỡ” cho sự chồng chéo.
Rất nhiều doanh nghiệp hoạt động theo kiểu “ai biết thì làm”, không có bản mô tả công việc chi tiết, không có sơ đồ quy trình rõ ràng, hoặc chỉ mô tả bằng văn bản nhưng không được số hóa và cập nhật thường xuyên. Hệ quả là mỗi bộ phận thực hiện công việc theo cách riêng, không đồng nhất, gây trùng lặp trong xử lý hoặc bỏ sót trách nhiệm.
Bên cạnh đó, việc thiếu hệ thống quản trị công việc tập trung khiến cho nhà quản lý không thể theo dõi ai đang làm gì, đến đâu, có bị trùng lặp hay không. Khi mọi việc được quản lý qua email, chat nhóm hoặc các bảng Excel thủ công, việc điều phối trở nên cảm tính dễ thất thoát thông tin.
2.3 Thiếu nền tảng công nghệ hỗ trợ điều phối
Trong bối cảnh các hoạt động kinh doanh ngày càng phức tạp – đa dạng, thiếu công cụ công nghệ hỗ trợ quản lý công việc điều phối nhân sự chính là điểm yếu lớn của nhiều doanh nghiệp.
Một số biểu hiện rõ ràng:
- Giao việc qua email hoặc lời nói trực tiếp, không có hệ thống ghi nhận.
- Không có phần mềm theo dõi tiến độ, dẫn đến tình trạng nhiều người cùng làm một việc mà không biết nhau đang thực hiện.
- Không có cảnh báo khi có hai người thực hiện cùng một tác vụ hoặc khi trách nhiệm bị trùng lặp.
Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất mà còn gây ra tâm lý thiếu tin tưởng, giảm động lực làm việc.
2.4 Văn hóa làm việc thiếu hợp tác, không chia sẻ thông tin
Một nguyên nhân thường bị bỏ qua nhưng lại mang tính “cốt lõi” là văn hóa tổ chức không khuyến khích chia sẻ và hợp tác.
Trong nhiều tổ chức, nhân sự có thói quen giữ thông tin cho riêng mình hoặc thực hiện công việc trong “vùng an toàn”, dẫn đến việc người khác cũng làm lại cùng việc mà không được thông báo. Văn hóa “ai cũng làm hết” nhưng “không ai chịu trách nhiệm cuối cùng” khiến tổ chức vận hành thiếu định hướng dễ gặp mâu thuẫn nội bộ.
Ngoài ra, sự thiếu kết nối giữa các bộ phận khiến các quy trình có xu hướng phát triển rời rạc, không có điểm giao tiếp chung. Điều này không chỉ làm tăng chi phí vận hành mà còn giảm khả năng thích ứng khi tổ chức mở rộng hoặc tái cấu trúc.
Tóm lại, chồng chéo công việc là hệ quả của sự kết hợp giữa:
- Thiết kế tổ chức kém hiệu quả,
- Thiếu quy trình chuẩn hóa,
- Không có công cụ công nghệ hỗ trợ,
- Và văn hóa doanh nghiệp không đồng thuận.
Nhận diện rõ ràng những nguyên nhân này là bước đầu tiên để doanh nghiệp tiến đến một hệ thống vận hành tối ưu – nơi mỗi nhân sự đều biết rõ vai trò, trách nhiệm và cách phối hợp hiệu quả trong công việc.
3. Giải pháp xử lý tình trạng chồng chéo công việc trong doanh nghiệp
Giải quyết tình trạng chồng chéo công việc không chỉ đơn thuần là khắc phục một lỗi trong vận hành mà doanh nghiệp cần tái cấu trúc hệ thống, tối ưu hóa quy trình nâng cao hiệu suất toàn diện. Dưới đây là bốn nhóm giải pháp thực tế, có thể triển khai ngay cả với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
3.1 Chuẩn hóa quy trình làm việc rõ ràng theo từng vị trí
Một trong những bước quan trọng đầu tiên là xác lập rõ ràng ai làm gì, ở đâu, khi nào. Để làm được điều đó, doanh nghiệp cần xây dựng quy trình làm việc có cấu trúc minh bạch.
Các công cụ hỗ trợ khuyến nghị:
- RACI: Một mô hình xác định rõ vai trò của từng cá nhân đối với mỗi nhiệm vụ: Responsible (người thực hiện), Accountable (người chịu trách nhiệm cuối cùng), Consulted (người tư vấn), Informed (người được thông báo).
- SIPOC: Một sơ đồ quy trình giúp nhận diện đầu vào – đầu ra của từng bước trong quy trình, giúp tránh việc nhiều người xử lý cùng một khâu.
Ví dụ minh họa thực tế: Trong một chiến dịch marketing, nếu không áp dụng mô hình RACI, rất dễ để nhân viên nội dung và thiết kế cùng chủ động gửi sản phẩm cho khách hàng mà không có sự kiểm soát từ trưởng dự án. Với RACI, từng người biết rõ họ cần làm gì, không làm gì, giúp quy trình trở nên liền mạch có trách nhiệm hơn.
3.2 Sử dụng công nghệ số và phần mềm điều hành công việc
Trong môi trường làm việc ngày càng số hóa, việc thiếu một nền tảng công nghệ trung tâm để giao việc, theo dõi tiến độ và kiểm soát vai trò là nguyên nhân hàng đầu gây ra chồng chéo công việc.
Giải pháp khuyến nghị:
- Phần mềm quản lý công việc, cộng tác nội bộ (Workplace, Asana, Trello): Giúp giao nhiệm vụ rõ ràng, có lịch trình cụ thể, hỗ trợ hiển thị ai đang làm gì theo thời gian thực.
- Phần mềm điều hành quy trình doanh nghiệp (như LV DX Dynamic Workflow): Hệ thống hóa toàn bộ quy trình, gắn trách nhiệm theo từng bước, cảnh báo nếu có trùng lặp hoặc sai vai trò.
- BPM (Business Process Management): Nền tảng chuyên sâu giúp doanh nghiệp mô hình hóa, theo dõi cải tiến liên tục quy trình.
3.3 Tái thiết kế cơ cấu tổ chức theo hướng linh hoạt
Một mô hình tổ chức phù hợp sẽ giúp doanh nghiệp tránh được việc chức năng của các phòng ban bị chồng lấn. Nếu doanh nghiệp đang sử dụng mô hình truyền thống theo phòng ban tĩnh (functional structure), có thể xem xét chuyển sang mô hình linh hoạt hơn như tổ chức theo dự án (project-based) hoặc ma trận (matrix structure).
Lợi ích thực tế:
- Đảm bảo mỗi dự án có đầu mối rõ ràng.
- Linh hoạt phân bổ nguồn lực, tránh trùng lặp chức năng.
- Nâng cao khả năng phối hợp liên phòng ban.
Ví dụ minh họa: Một công ty công nghệ triển khai song song 3 sản phẩm phần mềm, thay vì để các phòng kỹ thuật – marketing – kinh doanh hoạt động riêng biệt, công ty tổ chức đội ngũ theo từng sản phẩm. Nhờ đó, mọi thành viên trong nhóm đều biết rõ ai làm gì trong dự án, hạn chế tối đa tình trạng “dẫm chân nhau”.
3.4 Đào tạo đội ngũ, xây dựng văn hóa hợp tác minh bạch
Dù có công nghệ hiện đại hay quy trình chặt chẽ, nếu con người không đồng thuận thì chồng chéo vẫn xảy ra. Do đó, doanh nghiệp cần đầu tư vào đào tạo nhận thức và kỹ năng phối hợp công việc cho đội ngũ.
Giải pháp triển khai:
- Tổ chức các buổi training nội bộ về phân công và điều phối công việc.
- Tạo không gian chia sẻ thông tin, định kỳ họp liên phòng ban để tránh hiểu nhầm nhiệm vụ.
- Áp dụng nguyên tắc minh bạch thông tin rõ ràng trách nhiệm trong mọi cấp độ quản lý.
Tóm lại, để xử lý tình trạng chồng chéo công việc, doanh nghiệp cần kết hợp giữa:
- Chuẩn hóa quy trình,
- Ứng dụng công nghệ điều hành,
- Thiết kế lại cơ cấu tổ chức,
- Xây dựng đội ngũ có tư duy hợp tác minh bạch.
Khi thực hiện đồng bộ các giải pháp này, doanh nghiệp không chỉ giải quyết được bài toán hiện tại mà còn xây dựng nền tảng vận hành linh hoạt, hiệu quả bền vững về lâu dài.
4. Giải pháp văn phòng số LV-DX Collaboration – Nền tảng làm việc tập trung, loại bỏ chồng chéo công việc
Trong bối cảnh môi trường làm việc ngày càng linh hoạt, đa kênh phân tán, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc điều phối thông tin, phân công nhiệm vụ và kiểm soát tiến độ công việc. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng chồng chéo công việc chính là thiếu một nền tảng làm việc thống nhất, nơi mọi người có thể giao tiếp, cộng tác xử lý nhiệm vụ một cách minh bạch, có hệ thống.
LV-DX Collaboration là giải pháp văn phòng số toàn diện của Công ty Cổ phần Tin học Lạc Việt được thiết kế nhằm giải quyết triệt để vấn đề đó. Đây không đơn thuần là một hệ thống giao tiếp nội bộ mà là nền tảng làm việc số hóa tập trung, tích hợp đầy đủ các chức năng quản trị công việc, chia sẻ tài liệu, quản lý thông tin và hỗ trợ cộng tác nhóm theo thời gian thực.
Giá trị nổi bật của LV-DX Collaboration trong việc xử lý chồng chéo công việc:
- Tập trung toàn bộ luồng công việc về một nền tảng duy nhất giúp mọi thành viên nắm rõ ai đang làm gì, tiến độ đến đâu, hạn chế tình trạng làm trùng, giao việc qua nhiều kênh rời rạc như email, chat, ghi chú giấy.
- Hỗ trợ giao tiếp phối hợp theo nhóm, dự án hoặc phòng ban giúp tăng tính liên thông, tránh hiểu lầm vai trò hoặc bỏ sót trách nhiệm.
- Tích hợp tính năng quản lý công việc, lịch biểu, tài liệu, thông báo và tương tác nội bộ giúp các nhóm làm việc hiệu quả hơn mà không cần chuyển đổi qua nhiều công cụ.
LV-DX Collaboration không chỉ là một giải pháp công nghệ mà còn là nền tảng hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi cách thức vận hành theo hướng số hóa – minh bạch – hiệu quả.
Đăng ký tư vấn demo miễn phí giải pháp văn phòng số LV-DX Collaboration từ Lạc Việt để giải quyết triệt để việc chồng chéo trong vận hành doanh nghiệp
5. Doanh nghiệp cần làm gì để ngăn ngừa chồng chéo công việc ngay từ đầu?
Việc giải quyết chồng chéo công việc sẽ hiệu quả hơn nếu được phòng ngừa từ gốc thay vì chỉ xử lý khi sự cố xảy ra. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp cần thay đổi cách tiếp cận trong quản trị từ phản ứng sang chủ động. Dưới đây là ba hướng đi thiết thực giúp doanh nghiệp xây dựng nền tảng vận hành rõ ràng minh bạch, không chồng chéo.
5.1 Đánh giá lại toàn bộ quy trình, cơ cấu hiện tại
Trước khi cải tiến, doanh nghiệp cần “soi chiếu” lại hệ thống đang có. Hãy bắt đầu từ những câu hỏi căn bản:
- Có những vị trí nào đang bị giao nhiệm vụ giống nhau?
- Có bước nào trong quy trình được xử lý nhiều lần không cần thiết?
- Mức độ phối hợp giữa các phòng ban hiện tại ra sao?
Việc rà soát này không nên làm cảm tính. Doanh nghiệp có thể sử dụng mô hình SIPOC, sơ đồ chuỗi giá trị, hoặc quy trình phân tích vai trò (RACI) để hệ thống hóa rõ ràng trách nhiệm, luồng xử lý và các điểm giao tiếp giữa các bộ phận.
5.2 Triển khai chiến lược “quản trị theo vai trò” thay vì “quản trị theo chức danh”
Một sai lầm phổ biến là doanh nghiệp thường phân công công việc dựa vào chức danh, ví dụ: trưởng phòng marketing làm hết tất cả công việc liên quan đến truyền thông. Cách tiếp cận này dễ dẫn đến việc chồng chéo giữa các trưởng/phó, hoặc giữa các nhân viên khi chưa có quy định rạch ròi về phạm vi.
Thay vào đó, nên áp dụng “quản trị theo vai trò” (role-based management), tức là xác định rõ vai trò cụ thể trong từng quy trình bất kể chức danh là gì. Một nhân viên có thể đảm nhận vai trò chính ở dự án A, nhưng chỉ đóng vai trò hỗ trợ ở dự án B.
Cách tiếp cận này giúp:
- Mọi người biết rõ họ phải làm gì trong từng bối cảnh.
- Tránh tình trạng “thừa người chỉ huy thiếu người làm việc”.
- Dễ dàng kiểm soát tiến độ, trách nhiệm đến từng điểm.
5.3 Kết hợp giữa quy trình – công nghệ – con người trong quản lý
Ngăn ngừa chồng chéo công việc không thể chỉ dựa vào một yếu tố đơn lẻ. Doanh nghiệp cần kết hợp ba trụ cột sau:
- Quy trình rõ ràng: Chuẩn hóa luồng công việc, sơ đồ hóa bước đi, tránh vùng xám vai trò.
Công nghệ hỗ trợ: Triển khai các phần mềm điều hành như LV DX Dynamic Workflow, LV-DX Collaboration để quản lý phân quyền, phối hợp công việc, báo cáo tiến độ minh bạch.
Con người có tư duy hợp tác: Đào tạo kỹ năng phối hợp, tạo văn hóa chia sẻ trách nhiệm và xây dựng cơ chế khuyến khích minh bạch trong giao tiếp nội bộ.
Khi ba yếu tố này được đồng bộ, doanh nghiệp sẽ có một “hệ miễn dịch” bền vững trước tình trạng chồng chéo, từ đó vận hành hiệu quả hơn, giảm chi phí ẩn, gia tăng năng suất đội ngũ.
Chồng chéo công việc không chỉ là một lỗ hổng trong quy trình mà còn là một “kẻ tiêu hao thầm lặng” của năng suất doanh nghiệp. Nếu không nhận diện xử lý kịp thời, tình trạng này có thể gây lãng phí tài nguyên, tạo ra mâu thuẫn nội bộ và làm suy giảm sự phối hợp giữa các bộ phận.
Tuy nhiên, đây không phải là bài toán không có lời giải. Với sự kết hợp giữa đánh giá lại hệ thống hiện tại, định nghĩa rõ vai trò thay vì chỉ dựa vào chức danh, đặc biệt là ứng dụng nền tảng công nghệ như LV-DX Collaboration, doanh nghiệp có thể chủ động xây dựng một hệ thống vận hành minh bạch, rõ trách nhiệm phối hợp hiệu quả.
