Trong hoạt động quản trị nhân sự, phụ cấp là một phần quan trọng trong chính sách lương thưởng phúc lợi của doanh nghiệp. Phụ cấp không chỉ giúp khuyến khích nhân viên làm việc hiệu quả mà còn phản ánh sự quan tâm của doanh nghiệp tới các nhu cầu thực tế của người lao động, như chi phí đi lại, ăn trưa, điện thoại hay thâm niên công tác.
Tuy nhiên, không phải tất cả các loại phụ cấp đều bắt buộc phải đóng Bảo hiểm xã hội (BHXH). Việc phân loại chính xác các khoản phụ cấp giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí và minh bạch trong quản lý nhân sự, đồng thời tránh các rủi ro pháp lý khi cơ quan BHXH kiểm tra.
Bài viết này Lạc Việt sẽ cung cấp danh sách các loại phụ cấp không đóng BHXH, giải thích chi tiết từng khoản, kèm ví dụ minh họa thực tế, lưu ý pháp lý quan trọng giúp các tổ chức doanh nghiệp có thể áp dụng hiệu quả trong năm 2025.
1. Phụ cấp không đóng BHXH là gì?
Phụ cấp không đóng BHXH là những khoản tiền doanh nghiệp trả thêm cho người lao động nhưng không phải tính vào tiền lương để đóng BHXH bắt buộc. Mục tiêu của các khoản phụ cấp này là hỗ trợ người lao động thực hiện công việc, bù đắp các chi phí phát sinh trong quá trình làm việc mà không ảnh hưởng tới quỹ BHXH.
Phân biệt với phụ cấp phải đóng BHXH
| Phụ cấp đóng BHXH | Phụ cấp không đóng BHXH |
| Bao gồm các khoản phụ cấp tính vào lương cơ bản hoặc các khoản thưởng có tính chất tiền lương, ví dụ: phụ cấp chức vụ, phụ cấp công việc, thưởng năng suất. Những khoản này sẽ được tính vào mức lương đóng BHXH bắt buộc. | Thường là các khoản hỗ trợ thực tế, ví dụ: phụ cấp ăn trưa, xăng xe, điện thoại phục vụ công việc, phụ cấp trách nhiệm đặc thù. Các khoản này không tính vào lương đóng BHXH, doanh nghiệp chỉ cần kê khai rõ ràng và tuân thủ mức quy định (nếu có). |
Ví dụ minh họa dễ hiểu
Doanh nghiệp A chi trả 1.500.000 VNĐ/tháng cho nhân viên làm phụ cấp ăn trưa và 1.000.000 VNĐ/tháng cho phụ cấp đi lại. Khoản tiền này không phải đóng BHXH, đồng nghĩa với việc doanh nghiệp không phải nộp thêm 8% (tỷ lệ đóng BHXH của người sử dụng lao động) trên các khoản này, giúp tiết kiệm chi phí đáng kể mà vẫn đảm bảo quyền lợi cho nhân viên.
2. Danh sách các loại phụ cấp không đóng BHXH 2025
Các tổ chức, doanh nghiệp đang tìm hiểu thông tin về các loại phụ cấp không đóng BHXH thường quan tâm đến những khoản phụ cấp nào thực sự không phải đóng BHXH, vừa giúp tối ưu chi phí, vừa đảm bảo quyền lợi nhân viên. Dưới đây là các khoản phổ biến năm 2025 kèm hướng dẫn áp dụng:
2.1 Phụ cấp ăn trưa, ăn ca
Đây là khoản tiền doanh nghiệp chi trả để hỗ trợ nhân viên ăn uống trong giờ làm việc. Khoản phụ cấp này nhằm đảm bảo năng lượng làm việc, tăng hiệu suất giảm tình trạng nghỉ việc không phép do lý do cá nhân.
Lưu ý pháp lý: Theo Thông tư 111/2013/TT-BTC, khoản phụ cấp ăn trưa không tính vào tiền lương đóng BHXH nếu được chi trả theo hóa đơn thực tế hoặc theo chế độ quy định của doanh nghiệp, mức hỗ trợ hợp lý minh bạch.
Ví dụ thực tế: Doanh nghiệp A chi trả 1.200.000 VNĐ/tháng/nhân viên cho phụ cấp ăn trưa. Nhờ vậy, nhân viên được hỗ trợ chi phí, doanh nghiệp tiết kiệm 8% quỹ BHXH phải đóng trên khoản phụ cấp này so với nếu tính vào lương cơ bản.
Lợi ích: Giảm chi phí BHXH, cải thiện trải nghiệm nhân viên và tăng mức gắn kết với doanh nghiệp.
2.2 Phụ cấp xăng xe, đi lại
Khoản phụ cấp này nhằm hỗ trợ chi phí đi lại cho nhân viên khi làm việc tại công ty hoặc thực hiện công việc công tác ngoài văn phòng.
Điều kiện không đóng BHXH:
- Khoản phụ cấp này phải chi trả theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động hoặc quy chế lương thưởng.
- Doanh nghiệp cần lưu giữ hóa đơn, chứng từ hợp pháp hoặc xác nhận chi phí thực tế.
Ví dụ minh họa: Nhân viên B được hỗ trợ 1.500.000 VNĐ/tháng cho chi phí đi lại. Khoản này không phải tính vào lương đóng BHXH, giúp doanh nghiệp giảm đáng kể chi phí phải nộp BHXH hàng tháng.
2.3 Phụ cấp điện thoại, internet phục vụ công việc
Giải thích: Khoản hỗ trợ này nhằm trang trải chi phí điện thoại hoặc internet dùng cho công việc, như gọi điện thoại khách hàng, trao đổi nội bộ hay truy cập phần mềm công việc từ xa.
Điều kiện áp dụng:
- Khoản phụ cấp chỉ áp dụng khi chứng minh phục vụ công việc.
- Không áp dụng cho chi phí cá nhân.
Lợi ích: Giúp nhân viên chủ động làm việc hiệu quả, đồng thời doanh nghiệp không phát sinh chi phí BHXH trên khoản phụ cấp này, tiết kiệm ngân sách.
Ví dụ: Nhân viên C được hỗ trợ 500.000 VNĐ/tháng cho chi phí điện thoại và internet. Khoản này không tính vào lương đóng BHXH.
2.4 Phụ cấp trách nhiệm, thâm niên
Đây là khoản phụ cấp dành cho vị trí đảm nhận trách nhiệm cao hơn hoặc dành cho nhân viên lâu năm nhằm ghi nhận đóng góp.
Điều kiện không đóng BHXH:
- Phụ cấp thâm niên không phải đóng BHXH nếu không tính vào lương cơ bản hoặc tiền lương theo hợp đồng.
- Doanh nghiệp cần quy định rõ ràng trong quy chế lương thưởng.
Ví dụ minh họa: Nhân viên D làm việc trên 10 năm được hưởng phụ cấp thâm niên 1.000.000 VNĐ/tháng. Do khoản này không tính vào tiền lương đóng BHXH, doanh nghiệp tiết kiệm khoảng 80.000 VNĐ/tháng chi phí BHXH.
2.5 Các khoản phụ cấp khác không đóng BHXH
Giải thích: Bao gồm các khoản đặc thù ngành nghề hoặc thỏa thuận riêng, ví dụ: phụ cấp độc hại, phụ cấp công tác xa, phụ cấp hỗ trợ đào tạo.
Lưu ý áp dụng 2025:
- Phải căn cứ vào hợp đồng lao động, quy chế lương thưởng của doanh nghiệp.
- Tuân thủ các Nghị định, Thông tư mới nhất để tránh rủi ro pháp lý.
Ví dụ: Một doanh nghiệp công nghệ chi trả 800.000 VNĐ/tháng cho nhân viên làm việc tại môi trường độc hại. Khoản này không đóng BHXH nhưng vẫn đảm bảo quyền lợi nhân viên.
3. Các lưu ý pháp lý khi áp dụng các khoản phụ cấp không đóng BHXH
Khi áp dụng các khoản phụ cấp không đóng BHXH, các tổ chức, doanh nghiệp đang tìm hiểu thông tin về các loại phụ cấp không đóng BHXH cần lưu ý các quy định pháp lý để tránh rủi ro kiểm toán, tranh chấp với nhân viên đảm bảo minh bạch trong quản lý nhân sự.
3.1. Tham khảo văn bản pháp luật mới nhất
Các khoản phụ cấp không đóng BHXH cần được căn cứ vào các quy định hiện hành, bao gồm:
- Luật số 41/2024/QH15 quy định rõ các khoản tiền tính vào lương để đóng BHXH, các khoản hỗ trợ không tính. Có hiệu lực từ ngày 01 tháng 7 năm 2025.
- Nghị định 158/2025/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết về BHXH.
- Nghị định 02/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều về BHYT.
- Thông tư 12/2025/TT-BNV hướng dẫn về chế độ phụ cấp, phúc lợi, hóa đơn chứng từ liên quan có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2025.
Lưu ý 3 Nghị định hướng dẫn Luật Bảo hiểm xã hội hết hiệu lực từ 01/07/2025:
- Nghị định 115/2015/NĐ-CP: Hướng dẫn BHXH bắt buộc. Hiệu lực: 01/01/2016. Hết hiệu lực: 01/07/2025. Thay thế bằng: Nghị định 158/2025/NĐ-CP
- Nghị định 143/2018/NĐ-CP: Hướng dẫn BHXH bắt buộc cho người lao động nước ngoài tại Việt Nam. Hiệu lực: 01/12/2018. Hết hiệu lực: 01/07/2025. Thay thế bằng: Nghị định 158/2025/NĐ-CP
- Nghị định 33/2016/NĐ-CP: Hướng dẫn BHXH bắt buộc đối với quân nhân, công an và công tác cơ yếu hưởng lương như quân nhân. Hiệu lực: 26/06/2016. Hết hiệu lực: 01/07/2025. Thay thế bằng: Nghị định 157/2025/NĐ-CP
Cùng thời điểm, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 hết hiệu lực được thay bằng Luật Bảo hiểm xã hội 2024, có hiệu lực từ 01/07/2025.
3.2. Tránh rủi ro kiểm toán và tranh chấp
Nếu phụ cấp được chi trả không đúng quy định hoặc không có chứng từ minh bạch, doanh nghiệp có thể gặp:
- Kiểm toán BHXH: cơ quan có thể yêu cầu đóng bổ sung các khoản BHXH nếu xác định khoản phụ cấp thực chất là lương.
- Tranh chấp với nhân viên: nhân viên có thể yêu cầu bổ sung BHXH hoặc bồi thường nếu quyền lợi bị ảnh hưởng.
4. So sánh các khoản phụ cấp không đóng BHXH và không đóng thuế TNCN
Nhiều doanh nghiệp nhầm lẫn giữa các khoản phụ cấp không đóng BHXH và không đóng thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Việc phân biệt rõ ràng giúp tối ưu chi phí và quản lý chính sách lương thưởng minh bạch.
4.1 Phân biệt phụ cấp không đóng BHXH vs không đóng thuế TNCN
| Tiêu chí | Không đóng BHXH | Không đóng thuế TNCN |
| Định nghĩa | Khoản phụ cấp không tính vào tiền lương cơ bản để đóng BHXH | Khoản phụ cấp không tính vào thu nhập chịu thuế TNCN |
| Ví dụ | Phụ cấp ăn trưa, xăng xe, điện thoại | Phụ cấp trách nhiệm đặc thù, phụ cấp độc hại, hỗ trợ công tác xa |
| Điều kiện | Theo hợp đồng lao động, hóa đơn chứng từ | Theo quy định Luật thuế TNCN và thông tư hướng dẫn |
| Giá trị cho doanh nghiệp | Tiết kiệm chi phí đóng BHXH | Giảm nghĩa vụ thuế cho nhân viên, giữ nhân viên hài lòng |
4.2 Các khoản phụ cấp vừa không đóng BHXH, vừa không đóng thuế TNCN 2025
Một số khoản phụ cấp phổ biến năm 2025 vừa không đóng BHXH, vừa không đóng thuế TNCN, giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí và cải thiện phúc lợi nhân viên:
- Phụ cấp đi lại, ăn trưa theo mức quy định và hóa đơn chứng minh thực tế.
- Phụ cấp điện thoại, internet phục vụ công việc.
- Phụ cấp trách nhiệm đặc thù (ngoài tiền lương cơ bản, theo hợp đồng).
- Phụ cấp công tác xa trong phạm vi chi phí thực tế.
Ví dụ minh họa: Doanh nghiệp B chi trả 1.000.000 VNĐ/tháng cho nhân viên phục vụ điện thoại và internet làm việc từ xa. Khoản này không tính vào BHXH và không chịu thuế TNCN, giúp nhân viên có thêm phúc lợi thực tế mà doanh nghiệp không phát sinh thêm chi phí thuế hay BHXH.
5. Quản lý phúc lợi toàn diện với Lạc Việt SureHCS HRM
Lạc Việt SureHCS HRM là giải pháp quản lý nhân sự toàn diện giúp các doanh nghiệp tự động hóa quy trình chấm công, tính lương, quản lý phụ cấp phúc lợi, đồng thời đảm bảo tuân thủ pháp luật về lao động BHXH. Phần mềm quản lý nguồn nhân lực của Lạc Việt được thiết kế đặc biệt để đáp ứng nhu cầu của các tổ chức vừa và lớn khối lượng dữ liệu nhân sự nhiều, yêu cầu tính chính xác cao.
Với SureHCS HRM, doanh nghiệp có thể:
- Theo dõi quản lý các khoản phụ cấp, thưởng, trợ cấp một cách minh bạch bao gồm cả các khoản không đóng BHXH, không đóng thuế TNCN.
- Tự động tính lương chính xác theo nhiều cơ chế khác nhau (lương cơ bản, lương 3P, lương theo sản phẩm), giảm thiểu sai sót tiết kiệm thời gian.
- Quản lý quy trình chấm công và vắng mặt hiệu quả, hỗ trợ đánh giá năng suất, thưởng phạt kịp thời.
- Cập nhật liên tục các quy định pháp luật mới nhất về BHXH, thuế TNCN giúp doanh nghiệp tuân thủ chính sách mà không mất công theo dõi thủ công.
CHUYỂN ĐỔI SỐ NHÂN SỰ TOÀN DIỆN VỚI LẠC VIỆT SUREHCS
LV SureHCS là giải pháp quản trị nhân sự toàn diện (HRM) được phát triển bởi Lạc Việt từ năm 1998, hiện đã phục vụ hơn 1.000 doanh nghiệp tại Việt Nam với tiêu chuẩn quốc tế như CMMI Level 3, ISO 9001:2015 và ISO 27001:2013. Nền tảng giúp số hóa tối ưu mọi khía cạnh từ tuyển dụng đến thôi việc, nâng cao trải nghiệm nhân viên và hiệu quả quản trị nguồn lực.
Tính năng nổi bật:
- Candidate Pool AI + AI Resume: tự động bóc tách CV mọi định dạng, tìm kiếm ứng viên phù hợp tức thì, tăng 70% chất lượng đầu vào, giảm thời gian tuyển dụng đáng kể
- Phần mềm chấm công – tính lương – C&B tự động: tích hợp phúc lợi, tăng ca, bảo hiểm, xuất báo cáo, phiếu lương chính xác cho doanh nghiệp quy mô lên đến 10.000 nhân viên
- Trải nghiệm nhân sự – ví thưởng – bảng xếp hạng hành vi – khảo sát định kỳ: quản lý nội bộ, vinh danh, gắn kết nhân viên theo thời gian thực.
- Đánh giá và phát triển năng lực: KPI/OKR linh hoạt, phản hồi 360°, đề xuất lộ trình đào tạo cá nhân hóa theo kết quả đánh giá
- Đào tạo nội bộ & LMS tích hợp AI: học mọi lúc, mọi nơi, quản lý nội dung đa phương thức với cá nhân hóa từ AI
- Dashboard BI + AI Advisor: báo cáo thời gian thực, gợi ý lãnh đạo ra quyết định dựa trên dữ liệu nhân lực.
KHÁCH HÀNG TIÊU BIỂU ĐANG TRIỂN KHAI LV SUREHCS
- Coca-Cola Việt Nam: Triển khai hệ thống LV SureHCS để số hóa toàn diện công tác quản trị nhân sự giúp tập đoàn chuẩn hóa dữ liệu, tối ưu vận hành HR theo mô hình quốc tế.
- Công ty Dệt May Thành Công (TCM): Áp dụng LV SureHCS để quản lý nhân sự, lương, phúc lợi, chấm công và hồ sơ năng lực cho gần 5.000 nhân viên trên 5 lĩnh vực hoạt động – từ dệt may, thời trang đến bất động sản.
- Tổng Công ty Cảng Hàng Không Việt Nam (ACV): Tin tưởng lựa chọn LV SureHCS để vận hành hệ thống nhân sự quy mô lớn với hơn 10.000 nhân viên, 24 đơn vị trực thuộc, giải quyết triệt để bài toán nghiệp vụ phức tạp của mô hình công ty Nhà nước.
ĐĂNG KÝ NHẬN DEMO NGAY
TÍCH HỢP AI TĂNG TỐC CHUYỂN ĐỔI SỐ NHÂN SỰ
Lạc Việt đã chính thức ra mắt Bộ 3 trợ lý AI nhân sự tích hợp sâu vào LV SureHCS gồm LV-AI.Docs, LV‑AI.Resume và LV‑AI.Help để tự động hóa các tác vụ hành chính, chuẩn hóa dữ liệu nâng cao trải nghiệm nhân sự
- LV‑AI.Docs: tự động bóc tách chuyển dữ liệu từ giấy tờ như CCCD, sổ BHXH, bằng cấp thành hồ sơ kỹ thuật số chuẩn hóa
- LV‑AI.Resume: phân tích CV tự động, xây hồ sơ ứng viên, tìm người đúng tiêu chí bằng prompt thông minh, khai thác dữ liệu candidate pool hiệu quả
- LV‑AI.Help: chatbot nội bộ hỗ trợ trả lời câu hỏi HR 24/7, truy xuất biểu mẫu quy trình nhanh chóng theo ngữ cảnh người dùng
DOANH NGHIỆP ĐƯỢC GÌ KHI TRIỂN KHAI PHẦN MỀM LẠC VIÊT SUREHCS?
- Giải pháp toàn diện từ A‑Z bao quát toàn bộ quy trình HR từ tuyển dụng, hồ sơ, chấm công, lương, phúc lợi, đào tạo, đánh giá, trải nghiệm nhân viên
- Tùy chỉnh cao & kết nối linh hoạt phù hợp với mọi quy mô, ngành nghề, dễ kết nối với ERP, tài chính, văn phòng số hóa
- Tiết kiệm chi phí & nâng cao hiệu suất giúp giảm 40–60% chi phí vận hành nhân sự, giữ chân nhân tài, cải thiện hiệu quả làm việc
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- Hotline: 0901 555 063
- Email: surehcs@lacviet.com.vn | Website: https://www.surehcs.com/
- Địa chỉ văn phòng: 23 Nguyễn Thị Huỳnh, Phường Phú Nhuận, TP.HCM
Việc nắm vững các loại phụ cấp không đóng BHXH giúp các doanh nghiệp quản lý chi phí nhân sự một cách hiệu quả, đồng thời đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho nhân viên. Áp dụng đúng các khoản phụ cấp theo quy định không chỉ giúp tiết kiệm chi phí đóng BHXH mà còn nâng cao trải nghiệm làm việc, tạo động lực và gia tăng sự gắn kết của nhân viên với doanh nghiệp.
Để triển khai hiệu quả, doanh nghiệp nên xây dựng quy chế lương thưởng minh bạch, lưu trữ chứng từ đầy đủ cập nhật liên tục các quy định pháp luật mới nhất. Đồng thời, việc áp dụng phần mềm quản lý nhân sự tự động như Lạc Việt SureHCS HRM sẽ giúp theo dõi, tính toán quản lý các khoản phụ cấp một cách chính xác, giảm sai sót tiết kiệm thời gian.
