Net Zero​ là gì? Lộ trình 2050 và giải pháp đạt mục tiêu cam kết 

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái, kinh tế và xã hội, Net Zero đã trở thành mục tiêu đặt ra cho hầu hết các quốc gia và doanh nghiệp trên toàn cầu. Việc đạt Net Zero không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực lên môi trường, mà còn tạo ra cơ hội đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp. Trong bài viết này, cùng
Lạc Việt tìm hiểu Net Zero là gì, vai trò của nó trong chiến lược chuyển đổi xanh, lộ trình 2050 và những giải pháp thực hiện cần thiết.

1. Net zero​ là gì?

Net Zero hay “phát thải ròng bằng không,” là trạng thái cân bằng giữa lượng khí nhà kính thải ra và lượng khí nhà kính được hấp thụ hoặc loại bỏ khỏi bầu khí quyển.

Điều này có nghĩa là bất kỳ lượng khí nhà kính nào được tạo ra từ các hoạt động của con người đều cần được bù đắp bằng các biện pháp hấp thụ tương ứng, chẳng hạn như trồng rừng, sử dụng công nghệ thu giữ và lưu trữ carbon, hoặc áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng.

Theo các chuyên gia, Net Zero không chỉ đơn thuần là giảm phát thải mà còn là một cam kết dài hạn để hướng đến một nền kinh tế bền vững, không phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch. Đây là một yếu tố quan trọng trong các thỏa thuận quốc tế, bao gồm Thỏa thuận Paris 2015, nhằm giữ mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp.

2. Vai trò của Net Zero trong chiến lược chuyển đổi xanh của doanh nghiệp là gì?

Trước áp lực từ các cam kết toàn cầu và sự chuyển dịch mạnh mẽ trong xu hướng kinh tế xanh, các doanh nghiệp phải đối mặt với yêu cầu giảm phát thải và cần tích hợp mục tiêu Net Zero vào chiến lược phát triển dài hạn. Nhưng tại sao Net Zero lại trở thành một phần quan trọng trong chiến lược chuyển đổi xanh? Để trả lời câu hỏi này, hãy cùng tìm hiểu những vai trò thiết yếu của Net Zero đối với doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay.

• Đáp ứng yêu cầu pháp lý và tiêu chuẩn quốc tế
  Các quy định về môi trường ngày càng khắt khe trên toàn cầu buộc doanh nghiệp phải tuân thủ các tiêu chuẩn phát thải thấp. Việc đặt mục tiêu Net Zero giúp doanh nghiệp tránh được các khoản phạt, gia tăng khả năng tiếp cận thị trường quốc tế, đặc biệt là những thị trường đã áp dụng cơ chế thuế carbon.
• Cải thiện hiệu suất hoạt động và tiết kiệm chi phí
  Thực hiện các biện pháp hướng đến Net Zero, chẳng hạn như tối ưu hóa quy trình sản xuất hoặc sử dụng năng lượng tái tạo, giúp doanh nghiệp tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí vận hành, tăng cường hiệu suất hoạt động.
• Tăng cường hình ảnh thương hiệu và giá trị doanh nghiệp
  Người tiêu dùng và nhà đầu tư ngày càng quan tâm đến yếu tố bền vững. Một doanh nghiệp cam kết đạt Net Zero thường được đánh giá cao hơn về mặt uy tín, qua đó gia tăng khả năng thu hút khách hàng và đối tác chiến lược.
• Góp phần xây dựng nền kinh tế tuần hoàn
  Net Zero là nền tảng quan trọng để thúc đẩy các mô hình kinh tế tuần hoàn, tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và giảm thiểu chất thải. Đây là một hướng đi giúp doanh nghiệp bền vững hơn trong dài hạn.

3. Lộ trình hướng đến Net Zero 2050 chuẩn cho doanh nghiệp

Để đạt được mục tiêu Net Zero vào năm 2050, doanh nghiệp cần thực hiện lộ trình cụ thể, được chia thành từng giai đoạn rõ ràng như sau:

3.1 Giai đoạn 2020 – 2030: Đặt nền móng và khởi động chuyển đổi

• Đánh giá hiện trạng phát thải: Tiến hành kiểm kê khí nhà kính (GHG Inventory) để xác định các nguồn phát thải chính trong toàn bộ hoạt động sản xuất, vận hành và chuỗi cung ứng.
• Thiết lập mục tiêu ban đầu: Cam kết giảm lượng phát thải với những mục tiêu ngắn hạn cụ thể, phù hợp với khả năng thực tế của doanh nghiệp.
• Triển khai các giải pháp dễ thực hiện: Ưu tiên các giải pháp tiết kiệm năng lượng, giảm lãng phí, cải tiến quy trình sản xuất hiện có. Ví dụ: Chuyển đổi sử dụng đèn LED hoặc tối ưu hóa hệ thống HVAC.

3.2 Giai đoạn 2030 – 2040: Tăng tốc và đầu tư công nghệ xanh

• Chuyển đổi sang năng lượng tái tạo: Đầu tư vào các nguồn năng lượng sạch như điện mặt trời, điện gió hoặc năng lượng sinh khối để giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
• Tích hợp công nghệ hiện đại: Áp dụng các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet of Things (IoT) và blockchain để tối ưu hóa quy trình sản xuất và quản lý phát thải.
• Đẩy mạnh hợp tác quốc tế: Tham gia các dự án hợp tác trong khu vực và toàn cầu, tận dụng hỗ trợ kỹ thuật, tài chính từ các tổ chức quốc tế như UNDP hoặc World Bank.

3.3 Giai đoạn 2040 – 2050: Hoàn thiện và đạt được Net Zero

• Triển khai công nghệ thu giữ và lưu trữ carbon (CCS): Tập trung vào các giải pháp loại bỏ lượng khí nhà kính còn lại trong hệ thống.
• Thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn: Xây dựng chuỗi cung ứng tuần hoàn, đảm bảo tái sử dụng và tái chế toàn bộ nguyên liệu trong hoạt động sản xuất.
• Công khai kết quả và báo cáo minh bạch: Định kỳ công bố các báo cáo phát thải và tiến độ thực hiện mục tiêu Net Zero, khẳng định cam kết của doanh nghiệp với cộng đồng, các bên liên quan.

4. Thách thức khi theo đuổi cam kết Net Zero của doanh nghiệp

Để đạt được mục tiêu cam kết Net Zero, doanh nghiệp phải đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là trong giai đoạn chuyển đổi sang mô hình sản xuất và vận hành bền vững. Các yếu tố như chi phí đầu tư ban đầu, khó khăn trong việc áp dụng công nghệ xanh, sự thay đổi không ngừng của các quy định pháp lý là những rào cản lớn mà các doanh nghiệp cần vượt qua. 

• Chi phí đầu tư ban đầu cao: Việc triển khai các công nghệ và giải pháp xanh đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư lớn trong giai đoạn đầu, từ nâng cấp dây chuyền sản xuất đến áp dụng năng lượng tái tạo. Điều này gây áp lực tài chính, đặc biệt đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
• Khó khăn trong việc chuyển đổi công nghệ: Doanh nghiệp thường thiếu nguồn lực kỹ thuật để triển khai công nghệ xanh, đối mặt với rủi ro khi công nghệ mới không đạt hiệu quả như mong đợi.
• Rào cản pháp lý và quy định quốc tế: Sự khác biệt trong tiêu chuẩn xanh giữa các quốc gia, sự thay đổi liên tục trong chính sách pháp lý gây khó khăn cho doanh nghiệp trong tuân thủ, triển khai kế hoạch Net Zero.

5. Giải pháp thực hiện cam kết Net Zero cho doanh nghiệp?

Để đạt được cam kết Net Zero, doanh nghiệp không chỉ phải đối mặt với những thách thức lớn mà còn cần triển khai các giải pháp cụ thể. Việc thực hiện các giải pháp này  giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, thúc đẩy sự phát triển bền vững trong dài hạn. Dưới đây là một số giải pháp quan trọng mà các doanh nghiệp có thể áp dụng trong hành trình thực hiện cam kết Net Zero.

5.1 Tối ưu hóa quy trình sản xuất

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể áp dụng các công nghệ tiên tiến như tự động hóa, trí tuệ nhân tạo (AI) để nâng cao hiệu suất công việc và giảm lãng phí tài nguyên. Việc áp dụng công nghệ mới giúp giảm phát thải, tăng cường năng suất và hiệu quả kinh tế. 

Ví dụ, Toyota đã áp dụng mô hình sản xuất Lean, giúp giảm lượng phát thải CO₂ lên đến 20% trong suốt một thập kỷ. Điều này chứng minh rằng tối ưu hóa quy trình sản xuất là một chiến lược hiệu quả để giảm thiểu tác động đến môi trường.

5.2 Thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn

Bên cạnh tối ưu hóa quy trình sản xuất, thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn cũng là một giải pháp thiết yếu. Mô hình này giúp doanh nghiệp tái chế, tái sử dụng nguyên liệu thô, giảm thiểu lượng chất thải ra môi trường. 

Thực tế, các công ty lớn như Unilever và IKEA đã triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn và đạt được những kết quả tích cực trong việc tối ưu hóa vòng đời sản phẩm. Điều này không chỉ giúp giảm phát thải trong toàn chuỗi cung ứng mà còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và nâng cao giá trị bền vững của sản phẩm. 

5.3 Áp dụng các giải pháp công nghệ xanh

Việc chuyển đổi từ tài liệu giấy sang dạng số giúp tiết kiệm tài nguyên, giảm thiểu lượng khí nhà kính phát thải liên quan đến quy trình in ấn và vận chuyển giấy tờ. Bằng cách áp dụng các giải pháp số hóa tài liệu, doanh nghiệp góp phần bảo vệ môi trường thúc đẩy sự phát triển bền vững và hiệu quả trong quy trình làm việc, đồng thời hỗ trợ đạt được mục tiêu Net Zero. 

Giải pháp số hóa tài liệu với công nghệ OCR Lạc Việt giúp doanh nghiệp chuyển đổi tài liệu giấy thành dữ liệu số, dễ dàng lưu trữ, tìm kiếm và chia sẻ mà không cần phải in ấn. Khi tài liệu được lưu trữ trên nền tảng số, doanh nghiệp có thể giảm đáng kể lượng giấy sử dụng, từ đó giảm thiểu tác động của sản xuất và xử lý giấy đến môi trường.

5.4 Nâng cao nhận thức và văn hóa doanh nghiệp xanh

Để đạt được cam kết Net Zero, doanh nghiệp không chỉ cần áp dụng công nghệ mà còn phải xây dựng một văn hóa “xanh” trong toàn bộ tổ chức. Việc đào tạo nhân viên và khuyến khích họ tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường sẽ giúp nâng cao ý thức và động lực làm việc của tất cả các thành viên trong công ty. 

Các chương trình như “Green Office” hay “Zero Waste” có thể tạo ra một môi trường làm việc tích cực, nơi mà mọi người đều đóng góp vào mục tiêu chung. Khi mỗi nhân viên đều có ý thức và hành động hướng tới bảo vệ môi trường, cả tổ chức sẽ trở nên mạnh mẽ hơn trong thực hiện cam kết Net Zero.

5.5 Chuyển đổi số trong quản lý phát thải

Cuối cùng, chuyển đổi số trong quản lý phát thải là một giải pháp không thể thiếu để giúp doanh nghiệp quản lý và giám sát lượng phát thải một cách minh bạch và hiệu quả. Các công nghệ số như IoT (Internet of Things) và blockchain có thể được sử dụng để theo dõi phát thải khí nhà kính, giúp doanh nghiệp đưa ra các giải pháp kịp thời và chính xác. Một số doanh nghiệp tại Việt Nam đã ứng dụng blockchain để minh bạch hóa dữ liệu phát thải và tạo niềm tin với các đối tác quốc tế, từ đó góp phần thúc đẩy nền kinh tế xanh và bền vững.

Hiểu được Net Zero là gì là động lực để doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo ra giá trị bền vững. Mặc dù hành trình hướng tới Net Zero đặt ra không ít thách thức, nhưng với các giải pháp như tối ưu hóa quy trình sản xuất, áp dụng công nghệ xanh và thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn, doanh nghiệp hoàn toàn có thể đạt được cam kết này. 

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Công ty Cổ phần Tin Học Lạc Việt
• Hotline: 0901 555 063 | (+84.28) 3842 3333
• Email: info@lacviet.vn – Website: https://lacviet.vn
• Trụ sở chính: 23 Nguyễn Thị Huỳnh, P. 8, Q. Phú Nhuận, TP. Hồ Chí Minh